یکی از نوشیدنی‌های گرمی که مورد علاقه اکثر ما ایرانیان است، چای می باشد. هرکسی چای را به یک صورت می‌نوشد؛ با قند و شیرین، تلخ و بدون قند و همراه با کشمش از بیشترین موادی است که همراه با چای استفاده می‌شود؛ اما شاید هیچ‌کدام بیشتر از خرما همراه چای، استفاده نشود. امروزه، شما وقتی وارد هر قهوه‌خانه یا خانه‌ای وارد شوید، از خرما به‌عنوان قند و کشمش برای نوشیدن با چای یا دیگر نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود؛ اما حتماً برای شما سؤال پیش‌آمده است که این خرما چیست و چه خواصی دارد؟ برای دانستن خواص خرما و انواع آن، ما شما را دعوت می‌کنیم که ادامه این مقاله را مطالعه کنید
بهتر است قبل از اینکه خواص این محصول را بیان کنیم، اطلاعاتی در خصوص این نوع میوه داشته باشیم.
خرما چیست؟
خرما یک نوع میوه است که دارای هسته‌ای سخت و پوست نازک است و به شکل خوشه‌ای بزرگ بر روی درختان قرار دارد. خرما در گروه نخل‌ها قرار می گیرد. درختانی که حتماً تابه‌حال از نزدیک یا در فیلم و عکس‌ها مشاهده کرده‌اید. ارتفاع این نخل‌ها گاهی تا ۲۰ متر هم می‌رسد.
میوه نرسیده خرما “خارک” یا خرک نام دارد و به خرمایی که در مرحله یکی مانده به رسیدگی کامل قرار دارد را رطب می‌گویند. رطب کلمه‌ای است که در بین ما ایرانی‌ها کاملاً آشناست و درواقع بیشترین نوع مصرف را مخصوصاً در شهرهای بزرگ دارد.
محصولاتی که توسط خرما تولید می‌شود؟
به‌غیراز میوه درخت نخل، از دیگر اجزای آن می‌توان برای مصارف دیگر به کار برد. از برگ و شاخه‌های درخت برای تولید سبد، کیف، زیرانداز و وسایل تزیینی کوچک استفاده می‌شود.هسته خرمای که اکثر خانواده‌ها دور می‌اندازند، بیشترین کاربرد را در صحرا دارد. صحرانشینان، هسته خرما را خشک کرده و آن را آرد کرده و بعد نان تولید می‌کنند یا آن را خیس کرده برای غذای شتر استفاده می‌کنند. همچنین بعضی دیگر، هسته را بو داده و از آن قهوه درست می‌کنند؛ یک قهوه خوشمزه و عالی.
خواستگاه اصلی خرما کجاست؟
خواستگاه اصلی خرما، هندوستان است. در ایران، مکان رویش این میوه استان‌های جنوبی است که به‌عنوان طلای سیاه خوانده می‌شود. جالب است بدانید که تاریخچه اصلی این میوه در ایران به دوران پیش از هخامنشی برمی‌گردد و در لوح و کتاب‌های آن موقع از کلمه نخل به‌عنوان میوه دهنده خرما استفاده‌شده است.
به‌غیراز ایران، کشورهای مصر، عربستان، عمان، عراق، امارات، پاکستان، سودان و لیبی ازجمله مکان‌هایی هستند که در آن میوه خرما پرورش‌یافته و به‌کل دنیا توزیع می‌شود.
خواص خرما چیست؟
خواصی مفیدی که در خرما وجود دارد و امروزه توسط بیشتر محققان کشف‌شده است، باعث شده است تا این میوه کوچک، جایگزین بسیاری از مواد دیگر مضری مانند قند شود. جالب است بدانید حدود ۵۰ درصد تولید میوه آن فقط در داخل کشورمصرف می‌شود، یعنی سهم عمده‌ای خواص خرما نیز توسط خود مردم ما مورداستفاده قرار می‌گیرد.در ترکیب شیمیایی خرما، ویتامین‌های A، B، C و E و مواد دیگری مانند پروتئین، چربی، فسفر، گوگرد پتاسیم، منیزیم، کلسیم، آهن و نیاسین به‌کاررفته است. برای همین توصیه می‌شود که در روز حدود ۲ تا ۳ خرما مصرف کنید تا بتوانید ویتامین‌های موردنیاز بدن خود را از این میوه جذب کنید.
جالب است که بدانید که خرما، یکی از واحدهای اصلی هرم میوه است و خوردن آن همیشه توصیه می‌شود.
بهترین جایگزین قند است زیرا انرژی کمتری نسبت به آن دارد. درواقع، در صد گرم خرما ۱۲۵ کیلوکالری انرژی وجود دارد اما در همین مقدار قند، ۴۰۰ کیلوکالری انرژی وجود دارد. ازاین‌رو، مصرف درست خرما کمتر باعث اضافه‌وزنی در افراد می‌شود و مخصوصاً برای افرادی که قصد لاغری دارند، استفاده از این میوه بسیار توصیه می‌شود.
برای افرادی که مشکل گوارشی دارند، خوردن خرما توصیه می‌شود. خرما، به علت ویتامین‌هایی که دارد یک مغذی عالی برای بهبود دستگاه گوارش و بیماری‌های آن مانند یبوست و مشکلات گوارشی می باشد. همچنین خوردن خرما سبب جلوگیری از سرطان روده و بواسیر می‌شود.
به خاطر داشتن ویتامین B6 یک جایگزین بسیار مناسب برای تقویت حافظه است.
به خاطر وجود پتاسیم، برای افرادی که مشکل فشارخون دارند نیز مفید است. همچنین مصرف آن به علت منیزیم موجود برای افرادی که بیماری اعصاب و روان دارند، توصیه می‌شود. همچنین فسفر موجود در خرما،باعث تقویت و سرزنده نگه داشتن سلول‌های عصبی می‌شود.
به علت اثرات بازدارنده‌ای که دارد (و البته مواد قندی کمتر) یکی از عوامل جلوگیری کننده از پوسیدگی دندان است.
از خرما به‌عنوان تسکین‌دهنده درد هم استفاده می‌شود و خوردن آن بیشتر برای زنان باردار که زایمان آن‌ها نزدیک است، توصیه می‌شود.
خرما دارای فولات یا اسیدفولیک می باشد که ماده ای خون‌ساز است و در خرما وجود دارد. ازاین‌رو، آن را به‌عنوان یک میوه خون‌ساز به‌حساب می آورند
مصرف خرمای خیس‌خورده در صبح (که البته از شب قبل باید در آب خیس بخورد) برای افرادی که قلب ضعیف دارند نیز توصیه می‌شود.
خرما مناسب برای کمبود آهن است و عصرانه قوی برای ورزشکاران می باشد که اغلب توصیه می شود با شیر مصرف شود، همچنین مصرف خرما سبب کاهش وزن، مناسب برای سرطان معده، کنترل‌کننده اسهال و غیره می شود
خواص و فواید خرما تا حدی زیاد است که می توانیم به‌اندازه روزهای سال فقط خواص کلی آن را بیان کنیم؛ اما به‌هیچ‌وجه نباید در مصرف خرما زیاده‌روی کرد.
مصرف زیاد خرما می‌تواند باعث:
آسیب به کبد و طحال
افزایش فشارخون
پوسیدگی دندان
برای افرادی که بیماری قندی دارند، مصرف آن توصیه نمی‌شود؛ زیرا قند موجود آن به ازای مصرف زیاد، بیشتر است.
به علت طبع گرم ممکن است باعث زخم دهان، خارش بدن شود.
برای افرادی که بیماری دیابتی دارند، مصرف فقط حداکثر دو خرما در روز توصیه می‌شود.
شدیدتر شدن تب‌خال
شدیدتر شدن تاول
انواع خرما چیست؟
خرمای پیارم
این خرما گران‌ترین خرمای ایران است. این خرما در مناطق جنوبی و مخصوصاً استان هرمزگان پرورش داده می‌شود. خرمای پیارم را به‌عنوان خرمای شکلاتی می‌شناسند زیرا رنگ پوست آن قهوه‌ای روشن است. محل کشت آن، دامنه‌ها کوه‌ها بوده و هیچ ماده شیمیایی در پرورش آن استفاده نمی‌شود و می‌توان گفت به صورت کاملاً طبیعی رشد می‌کند.
خرمای مضافتی
معروف‌ترین نوع خرمایی است که توسط بیشتر مردم استفاده می‌شود. خاستگاه اصلی این نوع خرما را بم کرمان می‌دانند.
خرمای استعمران
از نمونه خرماهای تولیدشده در ایران است که هفتاد درصد نخلستان ایران را این خرما تشکیل می‌دهد. پوست ضخیم و ویژگی نیمه‌خشک باعث افزایش طول عمر این میوه شده است.
خرمای زاهدی
از نمونه خرماهایی که به علت اینکه به‌راحتی می‌توان آن حمل کرد، بیشترین استفاده را در صادرات دارد.
خرمای شاهانی
نرم، خشک و شیرین بودن از ویژگی‌هایی است که باعث شده است این خرما طرفداران بسیاری را به سمت خود جذب کند.
خرمای ربی و برهی
خاستگاه خرمای ربی استان سیستان و بلوچستان است اما خرمای برهی از عراق وارد می‌شود و دیررس است.
خرمای گنطار، آل مهتری، خضراوی، خاصویی و شکر از دیگر نمونه خرماهایی است که در ایران کشت و مصرف می‌شود.